Skip to content

Η Θεραπευτική Συνάντηση

Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας γνήσιας σχέσης βοήθειας.

ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Ποιον Άνθρωπο θα Εμπιστευτώ;

Στην προοπτική σύναψης μιας σχέσης κανείς δεν παραδίδεται άνευ όρων σε κανέναν – τουλάχιστον όχι πριν νιώσει ένα σημαντικό βαθμό ασφάλειας. Και ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, δεν εξαιρείται από αυτό τον κανόνα: θα χρειαστεί να βάλει τα δυνατά του για να αποδείξει ότι αξίζει την εμπιστοσύνη μας.

ΟΙ 2 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΙΣΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

Ανεξάρτητα από τους λόγους για τους οποίους απευθυνόμαστε σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, ένα βασικό ζήτημα που πρέπει να διερευνήσουμε είναι αν ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που απαιτούνται ώστε να μας προσφέρει όσα χρειαζόμαστε.

Δεδομένου ότι η προοπτική να ανοίξουμε την καρδιά μας σε έναν άγνωστο, πολύ συχνά μας τρομάζει, είναι σχεδόν βέβαιο ότι στην αρχή κάθε θεραπευτικής συνάντησης θα διατηρούμε επιφυλάξεις σχετικά με τον θεραπευτή και την όλη διαδικασία.

ΓΙΝΕΤΕ ΟΛΑ ΟΣΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΤΕ

Ελάτε να μου διηγηθείτε την ιστορία σας

και να βρείτε τη θέση σας στο χώρο και στο χρόνο.

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΟΥ

ΠΟΙΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ

Ποιος είναι λοιπόν αυτός ο άγνωστος που γίνεται ο θεραπευτής μας; Τι από όσα ακούγονται είναι αλήθεια;

  • Είναι ένας ειδικός της ανθρώπινης ψυχής; Ή, έστω, της συμπεριφοράς, αν θέλουμε να είμαστε περισσότερο πραγματιστές;
  • Είναι ένας εξειδικευμένος επιστήμονας που διαθέτει όλες τις απαντήσεις για όσα σκεφτόμαστε ή αισθανόμαστε;
  • Ένας επαγγελματίας συμβουλάτορας που θα μας καθοδηγήσει στο τι πρέπει να κάνουμε και θα βρει τη βέλτιστη λύση για τα προβλήματα μας;
  • Ένας, επί πληρωμή, φίλος ή εξομολογητής;
  • Ένας μάγος με μαντικές ικανότητες που ξέρει και καταλαβαίνει τα πάντα πριν από εμάς για εμάς;

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ

Ιδανικά, ο ρόλος του θεραπευτή δεν στριμώχνεται μέσα σε εργαλειακές, μεταφυσικές ή προβοκατόρικες λογικές του τύπου “φίλος επί πληρωμή”, “ειδικός” ή “μάγος”.

Είναι κι αυτός ένα ατελές ανθρώπινο πλάσμα όπως όλοι, που αντιμετωπίζει τους ίδιους υπαρξιακούς και καθημερινούς δαίμονες όπως ο καθένας μας και που, μέσα από την εκπαίδευση και την εμπειρία ζωής του, την ενασχόληση με την τέχνη ή οτιδήποτε άλλο, αγωνίζεται να αναπτύξει και να εφαρμόσει έναν τρόπο να υπάρχει με τους ανθρώπους που ζητούν τη βοήθειά του.

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΟΛΟΓΙΑ

Έχει αξία να αναφέρουμε ότι για τους ανθρώπους, άντρες και γυναίκες, που ζητούν βοήθεια κυκλοφορούν οι ακόλουθοι όροι:

01

ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΣ/
ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΟΣ

Σε αντιστοιχία με το θεραπευτής/ψυχοθεραπευτής – υπονοείται ότι ο ένας προσφέρει και ο άλλος δέχεται κάποιου είδους θεραπεία.

02

ΠΕΛΑΤΗΣ

Για τους προσωποκεντρικά εξοικειωμένους και για όσους δεν ενοχλούνται από τον αγοραίο όρο.

03

ΨΥΧΑΝΑΛΥΟΜΕΝΟΣ

Σε αντιστοιχία με το ψυχαναλυτής – υπονοείται ότι ο ένας ψυχαναλύει και ο άλλος ψυχαναλύεται.

04

ΑΣΘΕΝΗΣ

Για όσους έχουν ιατρική εκπαίδευση ή εκείνους που είναι ιατρικά προσανατολισμένοι – όρος που στιγματίζει ως άρρωστο τον άνθρωπο που ζητά βοήθεια.

05

ΧΡΗΣΤΗΣ/
ΛΗΠΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

Tεχνοκρατικός όρος – σε συμφωνία με τις ασφαλιστικές εταιρείες και το σημερινό οικονομικό Zeitgeist.

Προσωπικά, χρησιμοποιώ τον (άκομψο στην ελληνική γλώσσα) όρο πελάτης λόγω εκπαίδευσης στην προσωποκεντρική προσέγγιση για την ψυχοθεραπεία, αλλά και επειδή παραπέμπει σε μια περισσότερο ισότιμη σχέση, εν αντιθέσει με τους περισσότερους άλλους που υπονοούν ότι κάποιος ενεργεί με κάποιον τρόπο πάνω στον άλλο.

ΜΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΡΟΣΩΠΟ ΜΕ ΠΡΟΣΩΠΟ

8 ιδιαίτερες ποιότητες της θεραπευτικής συνάντησης

1

Επαφή

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, αγωνίζεται συνεχώς να εγκαθιδρύσει και να διατηρήσει επαφή με τον άνθρωπο που συναντά. Επιδεικνύει γνήσιο ενδιαφέρον και περιέργεια, χωρίς να θέτει συγκεκριμένους στόχους, χωρίς να αφήνει τις όποιες προκαταλήψεις του να νοθεύουν τη διαδικασία και, κυρίως, χωρίς προσχηματισμένες πεποιθήσεις ή υποθέσεις για τον πελάτη. Με πιο τεχνικούς όρους, πλησιάζει τον άλλον παραιτούμενος από κάθε διάθεση επιβολής του δικού του συστήματος “αλήθειας”, του δικού του πλαισίου αναφοράς.

2

Μοναδικότητα

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, αντιμετωπίζει τον άνθρωπο απέναντί του ως άξιο απόλυτου σεβασμού, ως ένα μοναδικό ανθρώπινο πλάσμα με τη δική του ξεχωριστή αξία. Πιστεύει ακράδαντα στην ελευθερία του πελάτη να επιλέξει ο ίδιος τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί να υπάρχει. Ο θεραπευτής είναι απολύτως ικανοποιημένος, αναλαμβάνοντας τον υποστηρικτικό ρόλο του συντρόφου και συνοδοιπόρου στην άγνωστη διαδρομή που αποφασίζει να διανύσουν μαζί ο πελάτης.

3

Ενσυναίσθηση

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, δείχνει ενσυναίσθηση, δηλαδή κατανοεί σε βάθος και συναισθάνεται όσα σκέφτεται, νιώθει, κάνει ή είναι ο πελάτης την κάθε στιγμή. Χωρίς να τρομάζει από όσα ενδέχεται να συναντήσει εκεί και χωρίς να ανησυχεί ότι θα χάσει τον εαυτό του, διεισδύει στον κόσμο του πελάτη, βιώνοντας όσα εκείνος βιώνει και συναισθανόμενος, στο βαθμό που είναι εφικτό, τι σημαίνει να είσαι ο άνθρωπος που είναι ο πελάτης.

4

Άνευ όρων αποδοχή

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, επιδεικνύει άνευ όρων αποδοχή για τον πελάτη, δηλαδή σεβασμό, εκτίμηση και συμπάθεια για τον άνθρωπο ως σύνολο και όχι για επιμέρους χαρακτηριστικά του. Η στάση του διαπνέεται από το “σε αποδέχομαι ολοκληρωτικά ως άνθρωπο με αξία, ανεξάρτητα από το πώς μου φαίνονται κάποια μεμονωμένα χαρακτηριστικά ή συμπεριφορές σου”, και όχι από το “σε αποδέχομαι με την προϋπόθεση ότι θα είσαι έτσι και έτσι ή θα κάνεις εκείνο και το άλλο”.

5

Αυθεντικότητα

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, είναι αυθεντικός και αληθινός στη σχέση με τον πελάτη. Αυτό σημαίνει ότι ο θεραπευτής βρίσκεται σε συμφωνία με ό,τι σκέφτεται και αισθάνεται την κάθε στιγμή και, ακόμα ότι, τολμάει να επικοινωνήσει κάτι από όλα αυτά εφόσον κρίνει ότι αφορούν τη σχέση και ενδέχεται να την ενισχύσουν με κάποιο τρόπο. Εφόσον το νιώθει, ο θεραπευτής τολμάει να πει στον πελάτη, ότι τον αγαπά και τον συμπαθεί, ότι τον καταλαβαίνει ή δεν τον καταλαβαίνει, ότι τον νιώθει κοντά του ή τον νιώθει απόμακρο, ότι τον νιώθει μπερδεμένο, φοβισμένο, επιθετικό ή οτιδήποτε άλλο. Κάποιες φορές, μάλιστα, τολμάει να επικοινωνήσει ακόμα και όσα υπονοούνται, όσα αιωρούνται στη σιωπή, εκείνα που δε λέγονται ίσως – πάντα όμως με σεβασμό και διακριτικότητα και, κυρίως, έτοιμος να αναθεωρήσει αν κάνει λάθος ή πέσει έξω.

6

Απουσία αξιολόγησης

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, δεν εκδηλώνει καμία διάθεση κριτικής ή αξιολόγησης του πελάτη. Όχι μόνο δεν προβαίνει σε αρνητική αξιολόγηση, αλλά αποφεύγει και οποιαδήποτε θετική κρίση. Ο λόγος είναι ότι η θετική αξιολόγηση, για παράδειγμα το να πω σε κάποιον “είσαι καλός”, υπονοεί άρρητα ότι έχω το δικαίωμα κάποια άλλη στιγμή να του πω “είσαι κακός”.

7

Ασφάλεια

Ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, προσπαθεί να είναι αξιόπιστος και σταθερός στη σχέση με τον πελάτη ώστε να εγκαθιδρύσει ένα ασφαλές θεραπευτικό κλίμα. Με στιβαρότητα βάζει στην άκρη τη δική του ματιά και καλωσορίσει τον κόσμο του πελάτη χωρίς να νιώθει ότι απειλείται από μια τέτοια προοπτική και, κυρίως, χωρίς ο πελάτης να ανησυχεί ότι ο θεραπευτής δεν θα αντέξει τις όποιες μεταπτώσεις, τα θετικά και αρνητικά συναισθήματα ή τις κάθε είδους αποκαλύψεις του.

8

Ισοτιμία

Παρόλο που δεν ξεχνάει στιγμή τη δεδομένη θεσμική ανισότητα της θεραπευτικής σχέσης ή τις ενδεχόμενες επιμέρους ανισότητες (δημογραφικές, κοινωνικές ή οικονομικές), ο θεραπευτής, άνδρας ή γυναίκα, προσπαθεί να σταθεί ως ισότιμος συνομιλητής απέναντι στον πελάτη. Αποφεύγει να ενδυναμώσει ή συμβουλέψει τον πελάτη με πατερναλιστικό τρόπο ως εκείνος να είναι αδύναμος ή αδαής, αρνείται να εμπλακεί στα συνήθη παιχνίδια εξουσίας, εξηγεί ποιος είναι και τι κάνει χωρίς να συσκοτίζει επίτηδες τη διαδικασία της θεραπείας και, τέλος, αφήνει τον πελάτη ελεύθερο να αποφασίσει πώς θα χρησιμοποιήσει τη θεραπεία, χωρίς να αναλαμβάνει τη φροντίδα του και χωρίς να τρέφει την εξάρτηση προς το πρόσωπό του.

ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ

Ένα ταξίδι στο άγνωστο

Τελικά, το πιο αξιόπιστο θεραπευτικό εργαλείο που διαθέτει ο θεραπευτής και μπορεί να προσφέρει στον πελάτη είναι ο ίδιος ο εαυτός του, η παρουσία του.

Έχοντας, δε, συναίσθηση της μοναδικότητας κάθε θεραπευτικής σχέσης, με κάθε νέο πελάτη ελέγχει και αναλόγως τροποποιεί την όποια θεωρία και μέθοδο εφαρμόζει. Τολμάει, δε, να αμφισβητήσει ή και να αποδομήσει ακόμα τη θεραπευτική πρακτική του υπό το φως νέων δεδομένων και να οικοδομήσει, εν συνεχεία, από κοινού με τον πελάτη τις εξειδικευμένες θεραπευτικές ιδιότητες κάθε μοναδικής  θεραπείας.

Σύμφωνα με τις έρευνες, το φύλο, οι σπουδές, η ηλικία, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά, η εμπειρία, οι τεχνικές του θεραπευτή φαίνεται να μην παίζουν μεγάλο ρόλο. Το βοηθητικό στοιχείο είναι η ίδια η σχέση που διαμορφώνεται μεταξύ θεραπευτή και πελάτη και, συγκεκριμένα, το είδος της σχέσης που οικοδομείται με βάση τα χαρακτηριστικά που περιγράψαμε σε αυτό το κείμενο.

Δεν πρόκειται για ιδανική σχέση φυσικά. Σε μεγάλο βαθμό είναι τεχνητή και ανισοβαρής. Εκτός αυτού, τη βαραίνουν επιπλέον οι περιορισμοί και οι δυσκολίες της οποιασδήποτε ανθρώπινης σχέσης, κυρίως η αδυνατότητα απόλυτου συντονισμού με τον άλλο δεδομένου ότι είμαστε διαφορετικοί μεταξύ μας. Ο εσωτερικός μας κόσμος και οι εμπειρίες μας είναι απροσπέλαστες για τον οποιοδήποτε άλλο, και υπό αυτή την έννοια η συνάντηση με τον θεραπευτή, όπως κάθε ανθρώπινη συνάντηση, μπορεί να είναι μόνο μερική, ποτέ απόλυτη.

Ανεξάρτητα από την έκβαση της πάντως, η εμπειρία της θεραπείας αρχικά μοιάζει με ταξίδι στο άγνωστο, το οποίο ούτε ο θεραπευτής ούτε ο πελάτης γνωρίζουν που θα οδηγήσει.
Το μόνο που μένει, ίσως, είναι να εμπιστευτούν τη διαδικασία…
Β. Φ.

Είστε έτοιμοι και έτοιμες να γίνετε όλα όσα μπορείτε να γίνετε;

ΔΟΥΛΕΨΤΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ

ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Αν ενδιαφέρεστε να καταλάβετε περισσότερα για την ανθρώπινη ύπαρξη, σας προτείνω να μελετήσετε τις παρακάτω θεωρίες τις οποίες βρίσκω χρήσιμες, ενδυναμωτικές και απελευθερωτικές για τον άνθρωπο.

abstract-1296685_12802
Προσωποκεντρική
Προσέγγιση
birds-1237265_1280
Υπαρξιακή
Προσέγγιση
lotus-145124_1280
Φεμινιστική
Προσέγγιση
decoration-7177575_12802
Κοινωνικός
Κονστρουξιονισμός

Εγγραφή στο Newsletter

Μείνετε σε επαφή μαζί μου για να ενημερώνεστε πρώτοι για οτιδήποτε καινούργιο συμβαίνει στο Ψυχολογώ.

Τα στοιχεία σας παραμένουν απόρρητα και εμπιστευτικά. Όροι Χρήσης.
Facebook
Twitter
Linkedin
Envelope

ΠΟΙΑ ΕΙΜΑΙ

Είμαι η Βιβή Φατούρου και στη δουλειά μου ως ψυχολόγος και σύμβουλος ψυχικής υγείας βοηθάω τους ανθρώπους να γίνουν όλα όσα μπορούν να γίνουν.

ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΜΟΥ.

ΓΙΑ ΜΕΝΑ
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΕΝΗΜΕΡΩΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ - ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥΣ

face-7368266_1280
Πότε χρειάζομαι θεραπεία;
Περισσότερα →
abstract-7742238_1280
Πρακτικά Ζητήματα Θεραπείας
Περισσότερα →
mosaic-8141485_1280
Ψυχολογικές - Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
Περισσότερα →