Skip to content

Προσωποκεντρική Προσέγγιση

Μια ανθρωπιστική, φαινομενολογική, υπαρξιακή και κατά βάση θετική και αισιόδοξη ματιά για τον άνθρωπο.

ΠΡΟΣ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ

Γιατί μια προσωποκεντρική ματιά;

Επειδή μας παρέχει ενδιαφέρουσες απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα:
Πώς γινόμαστε αυτό που είμαστε; Πότε μας ικανοποιεί και πότε μας δυσκολεύει αυτό που είμαστε; Πόσο μακριά είναι αυτό που διαπιστώνουμε ότι είμαστε με αυτό που ιδεατά επιθυμούμε να είμαστε; Πόσο η επιθυμία να είμαστε αυτοί και αυτές που είμαστε συγκρούεται με την επιθυμία να είμαστε αρεστοί και αρεστές; Ποιες είναι οι συνθήκες που μας διευκολύνουν να αναπτύξουμε πλήρως τις δυνατότητές μας;

01

Για την προσωποκεντρική προσέγγιση, η ανθρώπινη φύση είναι κατά βάση θετική. Οι άνθρωποι είμαστε πλάσματα κοινωνικά και δημιουργικά που ωθούνται από την τάση να ολοκληρωθούν ή αλλιώς να πραγματώσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
Προφανώς έχουμε την επιλογή να υπάρχουμε με καταστροφικούς ή μάταιους τρόπους, αλλά αυτό συμβαίνει όταν η τάση πραγμάτωσης εμποδίζεται ή αλλοιώνεται από τις εμπειρίες της ζωής.

02

Μακριά από οποιαδήποτε έννοια “απόλυτης, κοινής για όλους, αντικειμενικής πραγματικότητας”, το σημείο εστίασης της προσωποκεντρικής προσέγγισης είναι η υποκειμενική και μοναδική πραγματικότητα του κάθε ανθρώπου. Κατά συνέπεια, η μόνη οδός για να καταλάβουμε τη συμπεριφορά, τις σκέψεις ή τα συναισθήματα ενός ανθρώπου είναι το δικό του εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς, το πώς ο ίδιος δηλαδή κατανοεί, ερμηνεύει και ταξινομεί τις εμπειρίες του.

03

Η προσωποκεντρική προσέγγιση εστιάζει και αποδίδει αξία στο πρόσωπο, στην ύπαρξη του ανθρώπου στον κόσμο. Όχι στο “πρόβλημά” του, όχι στα “συμπτώματά” του, όχι σε συγκεκριμένες ανάγκες του ή συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του, αλλά στην ιδιότητα του ανθρώπου, στο είναι του, έχοντας εμπιστοσύνη ότι όλοι είμαστε ελεύθεροι και ικανοί να καθορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα υπάρχουμε στον κόσμο – εντός των δεδομένων περιορισμών μας φυσικά.

04

Ο προσωποκεντρικός θεραπευτής στέκεται ισότιμα και ισοδύναμα απέναντι στον πελάτη του και αποδέχεται όποιο δρόμο αποφασίσει εκείνος ότι του ταιριάζει καλύτερα τη δεδομένη ιστορική στιγμή. Η προάσπιση της αυτονομίας του πελάτη δεν οδηγεί σε κάποια “αναρχία” ή αντικοινωνικότητα – ένα αυτόνομο άτομο, παραμένει πάντα ένα κοινωνικό άτομο και, πολύ συχνά, επιλέγει και αποδέχεται οικειοθελώς καταστάσεις αλληλεξάρτησης που περιορίζουν την ελευθερία του.

Δε βλέπω την ανθρώπινη φύση όπως η Πολυάννα.
Γνωρίζω καλά ότι για λόγους άμυνας και ενδόμυχων φόβων τα άτομα μπορούν και πράγματι συμπεριφέρονται με απίστευτη σκληρότητα, με τρόπο τρομερά καταστροφικό, ανώριμο, πρωτόγονο, αντικοινωνικό και επιβλαβή. Κι όμως, το πιο συγκλονιστικό και δημιουργικό μέρος της δουλειάς μου είναι να ασχολούμαι με τέτοια άτομα και να ανακαλύπτω στα κατάβαθα της ψυχής τους τις έντονα θετικές τάσεις που υπάρχουν μέσα τους, όπως σε όλους μας.

CARL ROGERS

Η ΤΑΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ ΔΡΑ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΑ

Φυσιολογική ανάπτυξη

Η τάση πραγμάτωσης, δηλαδή η τάση του οργανισμού για ανάπτυξη, ολοκλήρωση και αξιοποίηση των δυνατοτήτων του, δρα ανεμπόδιστα όταν βιώνουμε θετικές εμπειρίες που ικανοποιούν τις ανάγκες μας.

Όταν στις σχέσεις μας, κυρίως κατά την παιδική ηλικία αλλά και αργότερα, η ψυχολογική μας ανάγκη για άνευ όρων αποδοχή ικανοποιείται, η τάση πραγμάτωσης λειτουργεί “ομαλά”: με τον ίδιο τρόπο που ένα φυτό αναπτύσσεται υγιώς όταν λαμβάνει επαρκείς ποσότητες νερού και φωτός, έτσι κι εμείς αναπτυσσόμαστε “φυσιολογικά” όταν δεχόμαστε θετική αναγνώριση από τους σημαντικούς άλλους. Τα θετικά μηνύματα για όλα όσα είμαστε την κάθε στιγμή τα οποία λαμβάνουμε από το περιβάλλον μας καθώς αναπτυσσόμαστε, είναι η απόδειξη ότι αυτά που αισθανόμαστε ή σκεφτόμαστε είναι σημαντικά και αποδεκτά και δικαιούμαστε να τα αισθανόμαστε και να τα σκεφτόμαστε. Το αποτέλεσμα είναι ότι αποκτούμε και οι ίδιοι αποδοχή για όλα όσα είμαστε, ανοιγόμαστε χωρίς φόβο στις νέες εμπειρίες έχοντας την ικανότητα να τις αξιολογούμε και να τις ενσωματώνουμε με τον δικό μας μοναδικό τρόπο στις ήδη υπάρχουσες εμπειρίες μας, διευρύνοντας έτσι το αντιληπτικό μας πεδίο.

Η ΤΑΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ ΕΜΠΟΔΙΖΕΤΑΙ

Ψυχοπαθολογία

Όταν βιώνουμε αρνητικές εμπειρίες που αφήνουν ανικανοποίητες τις ανάγκες μας, η τάση πραγμάτωσης αναχαιτίζεται.

Στις περιπτώσεις που η θετική αναγνώριση από τους άλλους προσφέρεται υπό όρους, αναγκαζόμαστε να καταπιέσουμε τις πραγματικές μας ανάγκες προκειμένου να λάβουμε την πολύτιμη για την ψυχολογική επιβίωσή μας αποδοχή. Σε ασυμφωνία με τον οργανισμό μας, αναπτύσσουμε μια αυτοεικόνα συμβατή με τους όρους αξίας που έχουμε δεχθεί, η οποία εικόνα τις περισσότερες φορές είναι μονοδιάστατη ή περιοριστική (μου είπαν να είμαι πάντα το καλό παιδί, ότι είμαι ένας δυνατός άντρας, ότι είμαι μια ευαίσθητη γυναίκα, ότι πάντα θα αποτυγχάνω, ότι πρέπει πάντα να επιτυγχάνω). Επιπρόσθετα, η διαμορφωμένη με βάση τις αξιολογήσεις των άλλων αυτοεικόνα γίνεται ο καθοριστικός παράγοντας αξιολόγησης των εμπειριών, της συμπεριφοράς μας, ακόμα και των συναισθημάτων μας: ανεξάρτητα από το κόστος, όσες εμπειρίες είναι ασύμβατες με την αυτοεικόνα αποκλείονται από τη συνείδηση ή διαστρεβλώνονται προκειμένου να “χωρέσουν” σε αυτή.

Έχασα τον Εαυτό μου Λόγω Έλλειψης Αγάπης

Ένα άρθρο σε τρία μέρη που περιγράφει το πώς η υπό όρους αποδοχή έχει ως αποτέλεσμα να ενδοβάλουμε τις αξίες των άλλων και να αναπτύσσουμε μια εξωτερική εστία αξιολόγησης των εμπειριών μας, την οποία μάλιστα εξωτερική εστία θεωρούμε ως απόλυτα δική μας.

Το “δυστύχημα” σε όλη αυτή τη διαδικασία είναι ότι οι πραγματικές ανάγκες του οργανισμού μας παραμένουν πάντα ενεργές παρόλο που εμείς έχουμε χάσει την επαφή μαζί τους – εμφανίζονται όλες εκείνες τις φορές που νιώθουμε ένταση, ταραχή ή άγχος επειδή αυτό που πραγματικά αισθανόμαστε βρίσκεται σε σύγκρουση με αυτό που πιστεύουμε ότι “πρέπει” να αισθανόμαστε.

Η ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΩΣΗΣ

Θεραπεία

Για τον Rogers η θεραπευτική διαδικασία προσφέρει στον άνθρωπο ένα πλαίσιο όπου μπορεί να διερευνήσει τον τρόπο του να υπάρχει στον κόσμο, να εντοπίσει τις άμυνες που εμποδίζουν την ευελιξία του και, τέλος, να έρθει σε επαφή με τις βαθύτερες οργανισμικές ανάγκες του και να τις απελευθερώσει.

Σε αντίθεση με το υγιές άτομο που είναι ένα άτομο ανοιχτό στην εμπειρία του, το μη υγιές άτομο είναι αναγκασμένο να απαρνιέται ή να παραποιεί τις εμπειρίες που δεν ταιριάζουν με την αυτοεικόνα του ενώ, συγχρόνως, βιώνει ένταση όταν τέτοιες ασύμβατες εμπειρίες απειλούν να εισέλθουν στην συνείδηση. Ο Rogers έχοντας βαθιά πίστη ότι η αλλαγή είναι εφικτή, πίστευε ότι ο κρισιμότερος παράγοντας διευκόλυνσης της αλλαγής είναι το θεραπευτικό κλίμα που διαμορφώνεται στη βάση μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τον πελάτη. Μέσα στο κατάλληλο θεραπευτικό περιβάλλον, ο πελάτης έχει την ευκαιρία να κινηθεί προς την αλλαγή καθώς απεγκλωβίζεται από τους περιορισμούς και τις ακαμψίες που του έχουν επιβάλλει οι αξίες των άλλων. Πρόκειται για ένα μοντέλο θεραπείας στον αντίποδα του ιατρικού μοντέλου, που δεν στηρίζεται σε τεχνικές, δεν αντικειμενοποιεί τον πελάτη, δεν τον κατευθύνει, δεν τον αναλύει και δεν τον ταξινομεί. Ο θεραπευτής αποποιείται το ρόλο της αυθεντίας πιστεύοντας ότι ο πελάτης είναι ο μόνος ειδικός στη δική του ζωή και έχοντας εμπιστοσύνη ότι είναι ικανός να κάνει τις αλλαγές που ο ίδιος χρειάζεται.

Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #1
Στις σχέσεις μου με τους ανθρώπους βρήκα ότι δεν βοηθά, μακροπρόθεσμα, να δρω σαν να είμαι κάτι που δεν είμαι. Δεν βοηθά να ενεργώ ήρεμα κι ευχάριστα, όταν ουσιαστικά είμαι θυμωμένος κι επικριτικός. Δεν βοηθά να δρω σαν να είμαι γεμάτος σιγουριά, όταν στην ουσία είμαι φοβισμένος και αβέβαιος.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #2
Βρίσκω πως είμαι περισσότερο αποτελεσματικός, όταν μπορώ να ακούω με αποδοχή τον εαυτό μου, και να είμαι ο εαυτός μου. [...] Να είμαι ικανός να συνειδητοποιώ ότι είμαι θυμωμένος ή ότι νιώθω απορριπτικά για έναν άνθρωπο, ή ότι νιώθω γεμάτος ζεστασιά και στοργή για κάποιον, ή ότι βαριέμαι και αδιαφορώ για ό,τι συμβαίνει, ή ότι είμαι πρόθυμος να καταλάβω αυτό το άτομο, ή ότι είμαι αγχωμένος και φοβισμένος στη σχέση μου με ένα άλλο άτομο.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #3
Διαπίστωσα πως έχει τεράστια αξία, όταν επιτρέπω στον εαυτό μου να καταλάβει ένα άλλο άτομο. [...] Χρειάζεται να επιτρέψεις στον εαυτό σου να καταλάβει κάποιον άλλο; Νομίζω πως ναι. [...] Η κατανόηση είναι επικίνδυνη. Αν αφήσω τον εαυτό μου να καταλάβει πραγματικά ένα άλλο άτομο, μπορεί να αλλάξω από αυτή την κατανόηση. Και όλοι φοβόμαστε την αλλαγή.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #4
Βρήκα πως με εμπλουτίζει να ανοίγω κανάλια μέσω των οποίων οι άλλοι μπορούν να επικοινωνούν τα συναισθήματά τους, τους προσωπικούς τους κόσμους αντίληψης. Μια και η κατανόηση με ικανοποιεί, θέλω να μειώσω τα εμπόδια ανάμεσα στους άλλους και σε εμένα, έτσι ώστε, αν το επιθυμούν, να μπορούν να αποκαλύπτουν πιο ολοκληρωμένα τον εαυτό τους.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #5
Βρήκα πως είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό, όταν μπορώ να αποδεχθώ ένα άλλο άτομο. [...] Μπορώ πραγματικά να επιτρέψω σε ένα άλλο άτομο να νιώθει εχθρικά απέναντί μου; Μπορώ άραγε να αποδεχθώ το θυμό του ως πραγματικό και νόμιμο κομμάτι του εαυτού του; Μπορώ να αποδεχθώ το να βλέπει τη ζωή και τα προβλήματά της με πολύ διαφορετικό τρόπο από μένα; Μπορώ να το αποδεχθώ, όταν νιώθει πολύ θετικά απέναντί μου, με θαυμάζει και θέλει να γίνει σαν κι εμένα;
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #6
Όσο περισσότερο ανοιχτός είμαι στις δικές μου πραγματικότητες και σε αυτές των άλλων ανθρώπων, τόσο λιγότερο εύχομαι να προλάβω να "διορθώσω τα πράγματα". [...] Τείνω όλο και λιγότερο να προσπαθώ να διορθώσω τα πράγματα, να βάζω στόχους, να διαπλάθω τους ανθρώπους, να τους χειρίζομαι και να τους ωθώ προς τις κατευθύνσεις που θέλω. Είμαι πολύ πιο ευχαριστημένος με το να είμαι απλά ο εαυτός μου και να αφήνω και τους άλλους να κάνουν το ίδιο.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #7
Μπορώ να εμπιστευτώ την εμπειρία μου. Ένα από τα βασικά πράγματα που χρειάστηκα καιρό για να συνειδητοποιήσω και εξακολουθώ ακόμα να μαθαίνω είναι πως όταν νιώθω πως μια δραστηριότητα είναι πολύτιμη ή αξίζει τον κόπο, τότε πράγματι έτσι είναι. Με άλλα λόγια έχω μάθει πως ο τρόπος με τον οποίο όλος μου ο οργανισμός αισθάνεται μια κατάσταση είναι πιο αξιόπιστος από τη νοημοσύνη μου.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #8
Η αξιολόγηση των άλλων δεν αποτελεί οδηγό για μένα. Ακούω και λαμβάνω υπόψη μου τις κρίσεις των άλλων γι' αυτό που είναι, δεν θα μπορέσουν όμως ποτέ να αποτελέσουν οδηγό για μένα. [...] Κατέληξα να πιστεύω πως μόνον ένα πρόσωπο μπορεί να γνωρίζει αν ό,τι κάνω είναι ειλικρινές, εμπεριστατωμένο, ανοιχτό και ορθό ή ψευδές, αμυντικό και εσφαλμένο, και αυτό το πρόσωπο είμαι εγώ.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #9
Η εμπειρία είναι για μένα η ανώτερη αρχή. Ο θεμέλιος λίθος της εγκυρότητας είναι η προσωπική μου εμπειρία. Κανενός άλλου οι ιδέες, ούτε καν οι δικές μου, δεν είναι τόσο έγκυρες όσο η εμπειρία μου. Στην εμπειρία μου πρέπει να γυρνώ, ξανά και ξανά, για να ανακαλύψω μια κοντινότερη προσέγγιση στην αλήθεια, έτσι όπως αναπτύσσεται μέσα μου.
Carl Rogers: "ΑΥΤΟΣ ΕΙΜΑΙ"
Δίδαγμα #10
Η ζωή στα καλύτερά της, είναι μια ροή, μια μεταβαλλόμενη διαδικασία, στην οποία τίποτα δεν είναι σταθερό. [...] Βρίσκω πως είμαι στα καλύτερά μου όταν αφήνω τη ροή της εμπειρίας να με οδηγεί σε μια κατεύθυνση που φαίνεται να βρίσκεται μπροστά, προς στόχους που μόνο θολά αντιλαμβάνομαι. [...] Αν κατορθώσω λοιπόν να βρεθώ σ' αυτή τη διαδικασία, είναι ξεκάθαρο πως δεν μπορώ να κρατηθώ από κανένα κλειστό σύστημα πιστεύω, ή αμετάβλητο σύστημα αξιών. Η ζωή καθοδηγείται από μια τροποποιούμενη κατανόηση κι ερμηνεία της εμπειρίας μου. Βρίσκεται πάντα στη διαδικασία του γίγνεσθαι.

ΟΙ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

3 τρόποι Ύπαρξης με τον Πελάτη

Στην επαφή του με τον πελάτη, ο οποίος συνήθως βρίσκεται σε ασυμβατότητα, είναι ευάλωτος ή/και αγχωμένος, ο θεραπευτής προσπαθεί να εξασφαλίσει και να προσφέρει 3 βασικές θεραπευτικές συνθήκες και μάλιστα με έναν τρόπο που να γίνεται κατανοητός από τον πελάτη:

Όταν ο θεραπευτής επιτυγχάνει να προσφέρει αποτελεσματικά τις 3 θεραπευτικές συνθήκες, ο πελάτης νιώθει ασφάλεια και εμπιστοσύνη και τολμά να εκφράζει μεγαλύτερο μέρος από τον εσωτερικό του κόσμο.

Ψυχολογικές - Συμβουλευτικές Υπηρεσίες

Ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες που προσφέρω και γνωρίστε τον τρόπο μου να δουλεύω θεραπευτικά.

Μπορώ να αφήσω τον εαυτό μου να μπει ολοκληρωτικά στον κόσμο των συναισθημάτων και των νοημάτων του άλλου και να τα δει όπως τα βλέπει εκείνος;

- CARL ROGERS

Ενσυναίσθηση

Η ενσυναίσθηση αφορά την κατανόηση εκ μέρους του θεραπευτή των συναισθημάτων, των εμπειριών, των ιδεών και των νοημάτων του πελάτη, με τον πλέον ακριβή και αποτελεσματικό τρόπο. Είναι η προσπάθεια να συλλάβει ο θεραπευτής το εσωτερικό πλαίσιο αναφοράς του πελάτη και να δει τον κόσμο μέσα από τα μάτια του χωρίς όμως να χάνει τον εαυτό του. Επιπλέον, η ενσυναίσθηση εμπεριέχει και τη γνωστοποίηση στον πελάτη αυτής της κατανόησης μέσω των αποκρίσεων του θεραπευτή, οι οποίες όμως συνοδεύονται πάντα από την άρρητη ερώτηση: “Έτσι είναι για σένα;”. Αυτού του τύπου η ενσυναισθητική κατανόηση ανακουφίζει και επιβεβαιώνει τον πελάτη δίνοντας του την αίσθηση ότι ανήκει κάπου, σχεδόν σαν να συντελείται μια επιστροφή στο ανθρώπινο είδος.

Η ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Ο άνθρωπος διαθέτει μέσα του τεράστιες δυνατότητες αυτογνωσίας και διαφοροποίησης της αυτοαντίληψης, της βασικής στάσης και συμπεριφοράς του, και αυτές μπορούν να ενεργοποιηθούν αν του παρασχεθεί ένα σαφές κλίμα διευκολυντικής ψυχολογικής στάσης
(Rogers, 1980)

Μπορώ να δεχθώ τον πελάτη όπως είναι; Μπορώ να επικοινωνήσω τη στάση μου αυτή; Ή μπορώ μόνο να τον δεχθώ υπό όρους, αποδεχόμενος κάποιες πλευρές των συναισθημάτων του και σιωπηλά ή ανοιχτά αποδοκιμάζοντας άλλες;

- CARL ROGERS

Άνευ Όρων Αποδοχή

Ο θεραπευτής επιδεικνύει απέναντι στον πελάτη μία στάση θετική γεμάτη με ενδιαφέρον και ζεστασιά από την οποία απουσιάζει οποιαδήποτε αξιολόγηση ή κριτική (είτε είναι αρνητική είτε είναι θετική). Αυτή η άνευ όρων αποδοχή δεν αφορά επιμέρους πράξεις του πελάτη αλλά το ποιος είναι ο πελάτης, αφορά την ύπαρξη του, την ιδιότητα του ως προσώπου η οποία γίνεται σεβαστή με απόλυτο τρόπο. Πρόκειται για μία στάση που προκύπτει από τη βασική φιλοσοφική θέση ότι κάθε ανθρώπινο ον, ανεξάρτητα από το πόσο αρνητική μπορεί να είναι μια συμπεριφορά του, πασχίζει να εξελιχθεί προς μια κοινωνική και εποικοδομητική κατεύθυνση. Προϋποθέτει μάλλον να έχει καταφέρει ο θεραπευτής να αποδεχθεί την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, τα θετικά αλλά και τα δύσκολα κομμάτια, πρώτα απ’ όλα στον ίδιο τον εαυτό του.

Εμπειρία ζωής

Ανεξάρτητα από τη γλώσσα που χρησιμοποιώ για να περιγράφω το πρόβλημά μου (έχω χάσει το νόημα της ζωής μου; δεν αναγνωρίζω τον εαυτό μου; πάσχω από νευρώσεις ή διαταραχές; έχω δυσλειτουργικές σκέψεις ή συμπεριφορές;), η θεραπεία μπορεί να το ξεκαθαρίσει και να το φροντίσει.

Συχνές ερωτήσεις

Ένα άτυπο “συμβόλαιο” που αφορά το κόστος, τη διάρκεια, το απόρρητο και όλα τα υπόλοιπα πρακτικά θέματα της συμβουλευτικής διαδικασίας, ενώ συγχρόνως διαμορφώνει το πλαίσιο εντός του οποίου πραγματοποιείται με ασφάλεια και σεβασμό η θεραπευτική συνάντηση.

Μπορώ να είμαι, με τρόπο που θα γίνει αντιληπτός από το άλλο άτομο, αξιόπιστος, έμπιστος ή σταθερός με την ουσιαστική έννοια; Μπορώ να είμαι αρκετά εκφραστικός ως άτομο, ώστε να επικοινωνώ ό,τι είμαι χωρίς τίποτα το διφορούμενο;

- CARL ROGERS

Αυθεντικότητα

Η πραγματικότητα του θεραπευτή εμφανίζεται στη θεραπευτική σχέση όπως ακριβώς είναι χωρίς εξιδανικεύσεις ή άμυνες, χωρίς προσποίηση αντικειμενικότητας και χωρίς αποστασιοποίηση. Ο Θεραπευτής πρέπει να βρίσκεται σε συμφωνία με όλες τις εμπειρίες του, ώστε να μπορεί να εντοπίσει αμέσως προκαταλήψεις, στερεότυπα και κοινωνικές διακρίσεις που ενδεχομένως απειλούν να μολύνουν τη γνήσια συνάντηση με τον πελάτη του. Πρέπει επίσης να είναι σε επαφή με τα συναισθήματα του, ακόμα και τα αρνητικά, και να νιώθει ελεύθερος να τα μοιραστεί χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει πάντα να τα μοιράζεται ή ότι θα το κάνει χωρίς ενσυναίσθηση ή σεβασμό όταν αποφασίσει να τα μοιραστεί. Πρόκειται για μία γενναία θεραπευτική στάση μιας και ο θεραπευτής δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από κάποια θεωρία, προσωπείο ή ρόλο. Αποκαλύπτεται στη σχέση ως ο άνθρωπος που πραγματικά είναι εμπνέοντας στον πελάτη τη δύναμη και τόλμη να αποκαλύψει κι εκείνος τον εαυτό του και να κινηθεί προς μια αυθεντική ύπαρξη.

Η Θεραπευτική Συνάντηση

Ένα κείμενο που παρουσιάζει τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας αυθεντικής σχέσης βοήθειας, κατά την οποία ο θεραπευτής, άντρας ή γυναίκα, αποφεύγει να ενδυναμώσει, να συμβουλέψει, να παίξει παιχνίδια εξουσίας ή να συσκοτίσει τη διαδικασία της θεραπείας. Απεναντίας, τοποθετείται ισότιμα απέναντι στον πελάτη του και τον αφήνει ελεύθερο να αποφασίσει ο ίδιος πώς θα χρησιμοποιήσει τη θεραπεία.

Ο θεραπευτής δεν μπορεί παρά να είναι αυθεντικός στη θεραπευτική σχέση γιατί, ανεξάρτητα από θεωρίες και προσεγγίσεις, το πιο αξιόπιστο θεραπευτικό εργαλείο που διαθέτει και μπορεί να προσφέρει στον πελάτη είναι ο ίδιος ο εαυτός του, η παρουσία του.

ΑΝΑΔΥΣΗ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Γίνομαι Αυτό που Είμαι

Ο άνθρωπος, σύμφωνα με τη φιλοσοφία της προσωποκεντρικής προσέγγισης, επιλέγει ελεύθερα και υπεύθυνα τη ζωή του.

Το αποτέλεσμα της προσωποκεντρικής θεραπείας είναι η διεύρυνση του αντιληπτικού πεδίου με την ανάπτυξη μιας εσωτερικής εστίας αξιολόγησης στη θέση της εξωτερικής εστίας αξιολόγησης που καθόριζε τη ζωή μέχρι εκείνη τη στιγμή. Ο άνθρωπος νιώθει ολοένα και περισσότερο ελεύθερος να είναι όλα όσα είναι την κάθε στιγμή, να εμπιστεύεται περισσότερο τις εμπειρίες και τα συναισθήματά του και να λειτουργεί σε συμφωνία με τις πραγματικές του ανάγκες. Γίνεται ένας άνθρωπος με αποδοχή για τη δική του πραγματικότητα αλλά και την πραγματικότητα των άλλων, με σεβασμό για την αξία της δικής του ύπαρξης αλλά και αυτής των άλλων, με τόλμη να αναλάβει την ευθύνη και να επιλέξει τον τρόπο του να υπάρχει στον κόσμο μαζί με τους άλλους – ολοένα και περισσότερο, γίνεται ένας άνθρωπος αυθεντικά αυτόνομος και συγχρόνως κοινωνικός.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

ΤΟ ΓΙΓΝΕΣΘΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
– Carl Rogers

"Το βιβλίο μου αφορά την οδύνη και την ελπίδα, το άγχος και την ικανοποίηση, με τα οποία γεμίζει κάθε γραφείο θεραπευτή. [...] Αφορά τις πολύ προσωπικές εμπειρίες του καθενός από εμάς."

ΕΝΑΣ ΤΡΟΠΟΣ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΜΕ
– Carl Rogers

"Πόσο καιρό κλαις;" τη ρώτησα.
"Δεν έκλαιγα", απάντησε.
"Όχι, εννοώ πόσο καιρό κλαις μέσα σου".
"Οκτώ μήνες".

PERSON-CENTRED THERAPY
100 KEY POINTS
– Paul Wilkins

100 σημεία - κλειδιά που καλύπτουν την "κλασική" προσωποκεντρική θεωρία, τις νεότερες εξελίξεις, την κριτική που της ασκείται, τις αρχές της πρακτικής και άλλα.

PERSON-CENTRED COUNSELLING IN ACTION
– Dave Mearns &
Brian Thorne

Η ομορφιά και το μυστήριο της προσωποκεντρικής συνάντησης που βιώνει με τον δικό του τρόπο ο κάθε μοναδικός θεραπευτής και ο κάθε μοναδικός πελάτης.

Mearns & Thorne, 2000

Νεότερες Εξελίξεις της Θεωρίας - 1

Διαμορφώσεις του Εαυτού και όχι ένας ενιαίος Εαυτός.

Ο εαυτός, σύμφωνα με τις νεότερες εξελίξεις, περιγράφεται σαν ένα σύνολο από διαφορετικές διαμορφώσεις οι οποίες μας επιτρέπουν την προσαρμογή σε διαφορετικές καταστάσεις ή ανάγκες, κάτι που θα ήταν δύσκολο να συμβεί αν είχαμε έναν μονοδιάστατο, απόλυτο εαυτό. Κατά συνέπεια, στη θεραπεία θα πρέπει να δίνεται προσοχή και σεβασμός σε όλες τις διαφορετικές διαμορφώσεις ακόμα και τις αρνητικές, ακόμα και τις αντιφατικές με δεδομένο ότι κάθε μία εκφράζει διαφορετικές αλλά εξίσου έγκυρες ανάγκες ή αξίες.

Mearns & Thorne, 2000

Νεότερες Εξελίξεις της Θεωρίας - 2

Μεγαλύτερη έμφαση στην κοινωνική φύση του ανθρώπου.

Η κοινωνική διάσταση τονίζεται εντονότερα στις νεότερες εξελίξεις, καθώς προτείνεται ότι ο άνθρωπος, ως κοινωνικό ον, πραγματώνεται και μέσα από τις κοινωνικές συνθήκες. Οι ανάγκες του οργανισμού του είναι πιθανό να συγκρούονται με τις κοινωνικές ανάγκες και αυτή η σύγκρουση προκαλεί ένταση και ζητά επίλυση. Η ενσυναισθητική στάση του θεραπευτή δεν πρέπει να λαμβάνει υπόψη της μόνο τον εσωτερικό κόσμο του πελάτη αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο όπου ζει και το οποίο επηρεάζει τη συμπεριφορά του και την αυτοεικόνα του. Ο θεραπευτής θα πρέπει να μπορεί να δείξει άνευ όρων αποδοχή ακόμα και όταν η επιλογή του πελάτη είναι να ικανοποιήσει τις κοινωνικές του ανάγκες σε βάρος των οργανισμικών.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ

Αν διαπιστώσατε ότι η Προσωποκεντρική Προσέγγιση σας βοήθησε να καταλάβετε περισσότερα για την ανθρώπινη ύπαρξη, σας προτείνω μερικές ακόμα θεωρίες να μελετήσετε τις οποίες βρίσκω εξίσου χρήσιμες, ενδυναμωτικές και απελευθερωτικές για τον άνθρωπο.

ΘΑ ΧΑΡΩ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΗΣΕΤΕ ΜΑΖΙ ΜΟΥ

ΕΧΕΤΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥΣ, ΔΙΣΤΑΓΜΟΥΣ Ή ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Είστε έτοιμοι και έτοιμες να γίνετε όλα όσα μπορείτε να γίνετε;

ΑΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΣΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΟΙ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΘΑ ΣΑΣ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ