Ένας πόλεμος ταυτοτήτων στον οποίο και οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές προσδιορίζονται αντιθετικά με βάση την ταυτότητα των απέναντι.
Ζήσαμε έντονα τους πολιτισμικούς πολέμους κατά την πανδημική περίοδο όταν οι μισοί κατηγορούσαν τους άλλους μισούς για εμβολιολάγνους και αντιεμβολιαστές αντίστοιχα. Από τότε το ζούμε με αυξανόμενη ένταση σε όποια διαφωνία ή αντιπαράθεση προκύπτει στο δημόσιο διάλογο. Από τη μία πλευρά οι λεγόμενοι προοδευτικοί, οι δικαιωματιστές, οι πολιτικά ορθοί και από την άλλη οι συνήθεις ύποπτοι: οι σκοταδιστές, οι ακροδεξιοί, οι φασίστες.
Οι μεν ισχυρίζονται ότι η Νέα Δεξιά (ή alt-right) προέκυψε μέσα στις συνθήκες της παγκοσμιοποίησης από λούμπεν περιθωριακά στοιχεία και από εκεί υιοθετήθηκε και πλέον προωθείται από τα πάνω με σκοπό να περιοριστούν οι ελευθερίες και τα δικαιώματα. Τα ίδια ακριβώς λένε και οι δε για τη Νέα Αριστερά. Ότι αριστερόστροφες ριζοσπαστικές ιδέες έχουν αφομοιωθεί από το σύστημα προκειμένου να επιβάλλει η Νέα Τάξη την ατζέντα της (π.χ. τη διάλυση της κοινωνικής συνοχής).
Σε πλήρη αντιστοιχία με τη μεταμοντέρνα ιδεολογία της απόλυτης σχετικοποίησης ιδεολογιών και αξιών βιώνουμε την αντιστροφή της πραγματικότητας. Όταν οι New York Times υποστηρίζουν με άρθρα τους τη λεγόμενη gender theory, η Νέα Δεξιά το εκλαμβάνει ως απόδειξη ότι τα κυρίαρχα και πανίσχυρα συστημικά μέσα προωθούν και επιχειρούν να επιβάλλουν τη ριζοσπαστική “προοδευτική” ατζέντα. Όταν και πάλι οι New York Times δημοσιεύουν ένα άρθρο κριτικό και επιφυλακτικό π.χ. ως προς τη φυλομετάβαση των ανηλίκων, η Νέα Αριστερά το εκλαμβάνει ως απόδειξη ότι τα πλοκάμια της ακροδεξιάς χρηματοδοτούμενα αδρά από σκοτεινά κέντρα έχουν καταφέρει να διεισδύσουν ακόμα και σε μέσα ενημέρωσης υποτίθεται φιλελεύθερα και δημοκρατικά.
Στην ουσία, πρόκειται για έναν πόλεμο ταυτοτήτων στον οποίο και οι μεν και οι δε προσδιορίζονται αντιθετικά με βάση την ταυτότητα των απέναντι, την οποία ταυτότητα αντιλαμβάνονται ως κυρίαρχη και από την οποία εξαρτώνται προκειμένου να αυτοπροσδιοριστούν. Από τη μία πλευρά έχουμε μία “πολιτικά ορθή” πολιτική ταυτοτήτων (με έμφαση στη φυλή, το φύλο, τον σεξουαλικό προσανατολισμό) και από την άλλη μία αντίστροφη, “αντιδραστική”, “μη-ορθή” πολιτική ταυτοτήτων με έμφαση στην εθνική ή/και θρησκευτική ταυτότητα, αυτό που κάποιοι αναφέρουν ως “white identity politics”.
Και τα δύο στρατόπεδα θεωρούν ότι η κυρίαρχη ιδεολογία ή το κυρίαρχο σύστημα ενσωματώνει και αφομοιώνει τις θέσεις της άλλης πλευράς αποπολιτικοποιώντας και αποϊδεολογικοποιώντας έτσι τη δήθεν επαναστατικότητα των υποστηρικτών τους. Οι μεν θεωρούν ότι οι “παγκόσμιες ελίτ” είναι απολύτως πρόθυμες να υιοθετήσουν τα προτάγματα της “προοδευτικής” ατζέντας από τη στιγμή που αυτά είναι ανέξοδα και ακίνδυνα (π.χ. γάμος και τεκνοθεσία για ομόφυλα ζευγάρια). Το ίδιο όμως λέει και η άλλη πλευρά, ότι δεν κοστίζει τίποτα στο σύστημα να υποστηρίζει προσχηματικά τα προτάγματα της ακροδεξιάς ατζέντας (π.χ. κάνοντας προφορικές επικλήσεις για μια δήθεν εθνική κυριαρχία ή προάγοντας για το θεαθήναι θρησκευτικού τύπου αξίες). Επιπλέον, η κάθε πλευρά εγκαλεί την άλλη (αλλά όχι τον εαυτό της) για αφέλεια ή δόλο, καθώς πέρα από τον πρωταρχικό στόχο της εξασφάλισης κοινωνικής συναίνεσης και απονεύρωσης των κοινωνικών αντιδράσεων, η προθυμία και το ενδιαφέρον της ελίτ να εγκύψει στα όποια αιτήματα αυξάνεται γεωμετρικά όσο περισσότερο αυξάνονται τα περιθώρια εμπορευματοποίησης των ατομικών ή συλλογικών “δικαιωμάτων” και “ελευθεριών” που δήθεν αναγνωρίζει ή παραχωρεί.
Σκοτεινά και πανίσχυρα οικονομικά κέντρα χρηματοδοτούν και προωθούν μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, site, ακτιβιστές και influencers τη woke κουλτούρα και επίσης παρόμοια σκοτεινά κέντρα χρηματοδοτούν και προωθούν την alt-right. Έτσι ακούγεται τουλάχιστον. Και μάλιστα ακούγεται όχι από κάποιους ψεκασμένους της μίας ή της άλλης πλευράς, αλλά από τους ας πούμε “διανοούμενους” και των δύο πλευρών.
Καθώς βαθαίνουν και μονιμοποιούνται οι πολλαπλές και απανωτές κρίσεις του συστήματος και οι μεν και οι δε ριζοσπαστικοποιούνται και οδηγούνται στα άκρα. Μια θάλασσα από fake news και μια συνωμοσιολογία φουκωικής υφής σοβεί και στις δύο πλευρές ακόμα και μεταξύ ανθρώπων που ενδέχεται να μην έχουν καν διαβάσει ή να μην έχουν καν ακούσει τον Φουκώ, οι οποίοι όμως έστω και ανεπίγνωστα είναι εμποτισμένοι από την κυρίαρχη και στην ελληνική κοινωνία πλέον μεταμοντέρνα ιδεολογία.
Χωρίς συνυπολογισμό της κυριαρχίας αυτής της μεταμοντέρνας συνείδησης και λογικής που διαπερνά τους αντιμαχόμενους και των δύο στρατοπέδων, αλλά και επιπλέον χωρίς συνυπολογισμό της ολοκληρωτικής σχεδόν ψηφιοποίησης της ζωής (δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των πολιτισμικών πολέμων διεξάγεται online) καμία κοινωνικοπολιτική ανάλυση δεν μπορεί να είναι ολοκληρωμένη.
Και η ανάλυση επείγει γιατί ο κίνδυνος σήμερα είναι ότι αυτές οι ριζικά αντίθετες ή ανεστραμμένες απόψεις ως προς την περιγραφή της πραγματικότητας και συνακόλουθα της όποιας πρότασης (ή μη πρότασης) για κοινωνική αλλαγή οδηγούν (αν δεν έχουν οδηγήσει ήδη) σε εκείνο το οριακό σημείο όπου επέρχεται η “ολοκληρωτική καταστροφή του νοήματος”.
Ποιος βλέπει άραγε καθαρά και ποιος είναι ο παραπλανημένος; Είναι οι πολιτισμικοί πόλεμοι μια άλλου τύπου έκφραση της θεωρίας των δύο άκρων; Είναι το πρεκαριάτο, δηλαδή οι χαμένοι της παγκοσμιοποίησης, εκείνοι που εξωθούνται στο αριστερό και δεξιό άκρο; Κι αν έτσι έχουν τα πράγματα μήπως τους ενώνουν περισσότερα από όσα τους χωρίζουν; Ποιος θέτει την ατζέντα τελικά; Ποιος ορίζει τη woke κουλτούρα ως μπαμπούλα για τους μεν και ποιος ορίζει την alt-right ως μπαμπούλα για τους δε; Τι είδους εμφύλιος πόλεμος είναι αυτός; Μήπως θέτοντας αυτά τα ερωτήματα έχω αρχίσει κι εγώ να συνωμοσιολογώ;
Τι γίνεται όμως αν σε αυτό τον “πόλεμο όλων εναντίον όλων” ή διαφορετικά στον πόλεμο όλων εναντίον της κοινωνίας είμαστε όλοι “χρήσιμοι ηλίθιοι”;
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ
Η ψυχοθεραπευτική εμπειρία: Αποδομήστε και αναδομήστε την ιστορία σας, βρείτε τη θέση σας στον χώρο και στον χρόνο και γίνετε όλα όσα μπορείτε να γίνετε.
No comment yet, add your voice below!